Грыбы ỉ ягады

“У першае лета пасля вызвалення надта выручыў лес ягадамỉ ỉ грыбамỉ,

бо больш не было чаго есцỉ”

– дзỉцячыя успамỉны Барыса Мỉхайлавỉча Шундалава,

нараджэнца вёскỉ Растаполле Магỉлёўскага раёна

 

Як вярнулỉся ў родную вёску

Пасля бежанцаў цяжкай пары:

Пустазеллем ўзялася палоска,

I жывёлы няма на двары.

 

Не чуваць петушынага крыку,

У хваробе маўчала сяло.

Нават неяк рабỉлася дзỉка,

Як жа здарыцца гэтак магло?

 

На двары было яснае лета,

I прыгожае сонца пячэ

(больш не страшна, што дрэнна надзеты),

Слава Богу, жывыя яшчэ.

 

Толькỉ вельмỉ хацелася есцỉ

Увесь дзень, асаблỉва ўначы.

Мо, было ỉ па-ỉншаму дзесьцỉ

I знаходзỉлỉ нешта спячы.

 

Няхай Бог гэту долю не верне:

У полỉ норкỉ шукалỉ мышэй

З дробнай бульбачкай, нейкае зерне,

Чым нỉчога – дык крыху лаўчэй.

 

Не было нỉ мукỉ, анỉ стравы,

Не сказаць, што такая турма:

Вельмỉ цяжкỉя склалỉся справы –

Дапамогỉ нỉякай няма.

 

Шчавель смачны дзён пяць, або восем,

Потым нешта ўсяродку шкрабе,

Жывот ỉншага з’есцỉ папросỉць,

Што прыдумаць для ежы сабе?

 

Дзякуй Богу, знайшлỉ ратаванне:

Як на працу, яшчэ па расе,

У лес з кошыкам кожнае ранне

Кỉравалỉся людцы ўсе.

 

Кожны знаў запаведнае месца –

Падасỉнавỉк дзе, баравỉк

(грыб салёны з прыемнасцю есца,

нават зараз той водар не знỉк).

 

За дзень зноўку грыбоў нарастала –

(ỉ твой грыб ад цябе не збяжыць)

Хоць грыбам ỉ далёка да сала,

Але можна зварыць, засушыць.

 

Каб засмажыць – парэбна алея,

Ды яе не было дзе знайсцỉ…

Зараз мала ўжо хто зразумее:

У краме ўсё – толькỉ грошы плацỉ.

 

Шанавалỉ ỉ ягад прысмаку:

Чорным рот быў не толькỉ ў дзяцей

(хоць ỉ кажуць, не есць ỉх сабака),

Чалавеку ж ад ягад лацьвей.

 

Як здарэнне дабро завỉтала:

Зерня далỉ ў калгасе ўзаймы…

Ратавала нас думка святая –

Дачакацца ўсỉх родных з вайны.